Voedermaatregelen reduceren methaanuitstoot melkvee,

zonder daling van de melkproductie

De voedermaatregelen uit het Convenant Enterische Emissies Rundvee  – 3-NOP, nitraat, lijnzaad en koolzaad – hebben geen negatieve impact op de meetmelkproductie bij de dosis die in het convenant wordt voorgeschreven. De maatregelen hebben dus een positief effect op het klimaat, zonder negatieve gevolgen voor de melkproductie. Dat blijkt uit een nieuwe studie van ILVO, uitgevoerd binnen het demoproject Metheen.

Op vandaag gebruiken al honderden veehouders de methaanreducerende voedermiddelen van het Convenant Enterische Emissies Rundvee (CEER). Toch passen nog heel wat veehouders géén maatregel toe. Eén van de redenen is de vrees voor negatieve effecten van de methaanreducerende voeders op het dier. Zal de melkproductie niet dalen? Of de melksamenstellling veranderen? Wat met de voederefficiëntie van mijn dieren?

Een analyse van tientallen wetenschappelijke onderzoeken

ILVO voerde een literatuuronderzoek uit om antwoorden te formuleren op de bezorgdheden van de veehouders. In totaal werden 131 behandelingen uit 66 wetenschappelijke publicaties onder de loep genomen. Hierin werden 3-NOP, nitraat, lijnzaad of koolzaad toegepast op melkvee. Enerzijds werd gekeken naar het algemene dosis-respons effect (‘leidt een hogere dosis lijnzaad tot een hogere melkproductie’). Anderzijds werd gekeken wat het voorspelde effect is bij de specifieke convenant dosis (‘wat is de invloed van 1,35g 3-NOP per koe per dag op melkproductie’)..

Resultaten meta-analyse

Algemeen

Geen enkel van de vier voedermaatregelen bleek een significant negatief effect te hebben op de meetmelkproductie bij de dosis die het convenant voorschrijft (Tabel 1). Voor koolzaadvet is het resultaat zelfs positief. Het totaal vetgehalte van het rantsoen is wel een aandachtspunt. Als dit te hoog wordt kan dit de melkproductie negatief beïnvloeden. 

Ook de voederefficiëntie werd door geen enkel van de onderzochte voedermaatregelen negatief beïnvloed, terwijl lijnzaad zelfs een positief effect heeft.
Let op, de cijfers in Tabel 1 zijn gemiddeldes. Veel hangt af van de situatie per bedrijf, de rantsoenen, de kudde,… Ook tussen de verschillende wetenschappelijke onderzoeken onderling waren er soms tegenstrijdige resultaten. De cijfers in deze tabel zijn dus geen garantie dat deze effecten zullen waarkomen op élk bedrijf dat deze maatregel toepast.

3-NOP (Bovaer)

Toevoegen van 1,35g 3-NOP per koe per dag zal leiden tot een daling van de DS-opname (gemiddeld -0,48 kg/dag), maar ook tot een stijging van het eiwitgehalte in de melk (gemiddeld +0,03%). Meetmelkproductie en voederefficiëntie worden niet significant beïnvloed. Bij hogere dosissen (vanaf 1,6g per koe per dag) is er wel een trend naar lagere DS-opname en lagere melkproducties, maar ook naar hogere vetgehaltes in de melk.

Nitraat

De toevoeging van nitraat heeft weinig effect op de dierprestaties, zelfs bij dosissen hoger dan het convenant voorschrijft (>1% op DS of 224g per koe per dag). Enkel het eiwitgehalte in de melk daalt significant, met gemiddeld -0,04% bij de convenant dosis.

Lijnzaad en koolzaad

Voor vetten (lijnzaad en koolzaad) hangen de resultaten sterk af van het rantsoen waaraan de vetten worden toegevoegd. De melkopbrengst blijkt optimaal bij een vetgehalte in het rantsoen tussen 3,9 en 6,0%. Afhankelijk van het basisrantsoen kan extra vet dus zorgen voor een productiedaling, -stijging of -stagnatie. Houd het totaal vetgehalte van je rantsoen dus goed in het oog!

Rekening houdend met deze nuance komen toch een aantal algemene conclusies naar boven voor lijnzaad en koolzaad. De toevoeging van 400g lijnzaadvet (waarvan 200-250g alfa-linoleenzuur) leidt gemiddeld tot een daling van het vet- en eiwitgehalte in de melk, met respectievelijk -0,24% en -0,07%. Dit heeft gemiddeld geen invloed op de meetmelkproductie omdat de melkproductie in liter wel licht stijgt. Ook de voederefficiëntie (liter melk / kg DS) stijgt significant met gemiddeld +0,06. 

Met koolzaad stijgt de meetmelkproductie gemiddeld met +1,44 kg per koe per dag door een hogere productie in liter (gemiddeld +2,28 liter/dag) en een lager vetgehalte (gemiddeld -0,14%).

Tabel 1: Resultaten van de meta-analyse voor 3-NOP, nitraat, lijnzaad en koolzaad.

/ = geen significante invloed

Inschrijven via verzamelaanvraag 2025

Wil je meewerken aan een klimaatvriendelijke rundveehouderij en een methaanreducerende voedermaatregel toepassen? Schrijf je dan in voor de ecoregeling ‘Voedermanagement bij Rundvee’ via de verzamelaanvraag 2025! Starten kan op 1 januari of 30 april 2025. Specifieke randvoorwaarden kan je verder terugvinden op de website van het Agentschap Landbouw & Zeevisserij.

Tabel 2: Subsidiebedragen binnen de ecoregeling voedermanagement 2025 (bron: Agentschap Landbouw & Zeevisserij).

* eerste 200 dagen van de toedieningsperiode wordt nitraat en koolzaadvet samen toegediend, de rest van de toedieningsperiode is er enkel subsidie voor nitraat ** eerste 200 dagen van de toedieningsperiode wordt nitraat en geëxtrudeerd lijnzaad samen toegediend, de rest van de toedieningsperiode is er enkel subsidie voor nitraat