De droogte zet de grasproductie dit jaar al vroeg onder druk, dus zoek ik mogelijkheden om dit productierisico te verlagen zonder mijn bedrijfsvoering om te gooien. Kan ik hiervoor rietzwenkgras inzetten en hoe doe ik dat best?
Het meest gebruikte gras voor maaien en grazen, Engels raaigras (Lolium perenne L.), is inderdaad erg droogtegevoelig. De toenemende frequentie en duurtijd van droge periodes brengen dus de productie van voldoende kwalitatief ruwvoeder in gevaar. Rietzwenkgras (Festuca arundinacea Schreb.) is een meerjarige grassoort die door zijn diepe worteling goed bestand is tegen droogte, maar ook tegen natte omstandigheden. Ook dit laatste is een meerwaarde aangezien de winters door de klimaatverandering gemiddeld ook natter worden.
Rietzwenkgras in de praktijk
Rietzwenkgras is geschikt voor maaien en begrazen en levert gemiddeld een 20 tot 30 % hogere droge stof opbrengst ten opzichte van Engels raaigras. In droge jaren loopt het opbrengstverschil zelfs op tot 45%! Onderzoek bij ILVO toonde aan dat de verteerbaarheid 10 % punten lager ligt dan Engels raaigras en dat de opname van zuiver rietzwenkgras bij melkvee 6 tot 9% lager ligt. Ook de energie-inhoud ligt gemiddeld lager dan bij Engels raaigras.
Om te compenseren voor de lagere voederwaarde en verteerbaarheid kan extra krachtvoeder/soja gevoederd worden om zo de melkproductie op peil te houden. Dit verhoogt evenwel de voederkost, waardoor het productievoordeel van rietzwenkgras verdwijnt. Daarnaast neemt de klimaatimpact van het aangekocht voeder toe. Tot slot zorgt ook de lagere verteerbaarheid van rietzwenkgras voor meer methaanemissies uit de pens (enterisch methaan).
Toevoegen van klaver aan rietzwenkgras compenseert voor deze nadelen. Rode klaver bijvoorbeeld is heel smakelijk, bevat veel ruw eiwit en is sneller verteerbaar waardoor de ruwvoederopname met 10% kan stijgen. Hierdoor is er minder krachtvoeder/soja nodig en neemt ook de methaanuitstoot af. Een mengteelt grasklaver verhoogt de opname tot een gelijk niveau met Engels raaigras (zonder of mét klaver). Meng hiervoor rietzwenkgras met rode en witte klaver (30 kg/ha rietzwenkgras + 7 kg/ha rode klaver + 3 kg/ha witte klaver) voor maaien of enkel witte klaver om te begrazen (30 kg/ha rietzwenkgras + 5 kg/ha witte klaver).
De voederwaarde van zuiver rietzwenkgras sluit verder beter aan bij de nutritionele behoeften van jongvee dan Engels raaigras en de droge stof opname is minder beperkend. De lagere passagesnelheid van het rietzwenkgras zorgt bij deze dieren zelfs voor een grotere benutting van de nutriënten. Onderzoek toonde dan ook aan dat jongvee dat graast op rietwenkgras gemiddeld sneller groeit (+ 270 g/dier/dag) dan jongvee dat graast op Engels raaigras.
Na maaien droogt rietzwenkgras een stuk sneller dan Engels raaigras. Maai deze percelen dus beter als laatste. Verder is schudden doorgaans niet nodig. Hark de percelen met rietzwenkgras als laatste en kuil ze als eerste in.
Conclusie
Voor lacterend melkvee kan rietzwenkgras best aangewend worden als mengteelt met klaver. Graasweides van rietzwenkgras zijn verder geschikt voor jongvee, maar ook vleesvee. Daarnaast kan een zware snede rietzwenkgras als voordroogkuil ook aangewend worden in droogstandsrantsoenen op stal. Rietzwenkgras kan op een rundveebedrijf dus zeker ingezet worden voor klimaatvriendelijke én klimaatrobuuste productie. Tot slot werken veredelaars hard aan nieuwe rassen van rietzwenkgras met een verbeterde verteerbaarheid.
Gerelateerd
- Ruwvoerwinning: Omgaan met droogte
- Vraag/Antwoord: Kruidenrijk grasland en rundvee
- Vraag/Antwoord: Witte klaver in grasklaver
- Vraag/Antwoord: Kuiladditieven voor gras
- Vraag/Antwoord: Boterzuur in graskuil
- Vraag/Antwoord: Gehaltedip bij beweiding